Таны харж байгаа энэ зураг дээр зүрх судасны эмгэгийг илрүүлэх ангиографийн ажилбарт бэлтгэн, дахин ашиглахаар ариутгаж байгаа багажууд харагдаж байна.  

Монголын хамгийн том эмнэлэгийн нэг дээр ийм шинжилгээний хэрэгслүүдийг нэг хүнд ашигласны дараа ийнхүү ариутгах уусмалд хийж байлгаад дараагийн хүнд дахин ашиглаж байхыг хараад гадаадын нэгэн эмч гайхан зургийг нь дараад эрүүл мэндийн хэлэлцүүлгийн цахим хуудсанд тавиад харамсан дуу алдаж байсан юм.  

Эдгээр багажуудыг хүний судас руу оруулж, судасны эмгэг байдлыг оношилоход ашигладаг.

Гэхдээ энд чухам юу болж байгааг та гадарлаж байна уу?

Энэ бол эмнэлэгийн багажаар халдвар тараахаас гадна судсыг гэмтээж болохуйц нөхцөл байдалд оруулахаар бэлтгэж байгаа аймшигтай дүр зураг юм.

Эдгээр багажууд цусаар дамждаг бүх төрлийн халдварын эх үүсвэр болохоос гадна, халдваргүйжүүлэх уусмалд олон дахин дэвтээсний улмаас гадаргуу нь идэгдэж гулгамтгай чанараа алдан  ажилбарыг хүндрүүлж өвчтөнд сөрөг үр дагавар учруулдаг.

Энэхүү зургийн мөрөөр эмч нараас асуухад шат дарааллаар нь ариутгаад шинээр савлаж байж дахин хэрэглэдэг гэсэн юм.  Мэдээж  ном, журам, горимоо баримтлаад ажиллаж байгаа эмч нар үүнд буруугүй. Гэвч хариуцлага алдахгүй гэсэн баталгаа байхгүй,  хяналт сул.

Монголд хэрэглэдэг энэхүү ариутгалын аргыг олон улсад хэрэглэдэг эсэхийг судлаж, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл өдөржин хайв. Хамгийн сүүлийн холбоотой мэдээлэл 2006 онд гарчээ (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16506183).  Одоогоос даруй найман жилийн өмнө гэсэн үг. Харин түүнээс хойш энэ багажийг дахин хэрэглэх сэдлийн талаар ямар ч сураг алга.

Эмч нараас асуухад ийм хэрэгсэл дэлхийн зах зээлийн үнээр ганц ширхэг нь л 1000 орчим ам.долларт хүрдэг гэнэ. “Амьдралын боломжтой нь мөнгөө төлөөд нэг удаагийнхаар хийлгэдэг юм. Ийм өртөг өндөртэй байхад эдийн засгийн боломжгүй хүнийг та мөнгөө төлөөд шинийг аваад хийлгэ гээд хүндрэл өгтөл нь хүлээх үү?” гэж манай эмч нар өөдөөс ам асууж байв. Харин дахин хэрэглэснээс үүдэн уг хүний авч болох халдвар, хүндрэл, уг сөрөг нөлөөнөөс үүсэх дараа, дараагийн эмчилгээний өртөг, тухайн хүн өвдсөнөөс болж хөдөлмөрийн бүтээмжээ алдсанаас үүссэн ажлын байрны хохирлын мөнгөн дүн, ар гэрийнхний  өвчтөнд зориулан гаргах зардлууд...

Тухайн хүн гэр бүлийн тэжээгч байгаад эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн бүтээмж, цаашлаад амь насаараа хохирвол үр хүүхдэд нь тусах сөрөг үр дагаварыг тоочоод ч дуусахгүй. Энэ бүхэн 1000 доллараар хэмжигдэх үү?  

1994 онд буюу одоогоос 20 жилийн өмнө хийгдсэн энэ талаарх судалгааг үзвэл (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7930278) (олдож байгаа нь л энэ) сэтгүүрийг дахин хэрэглэх нь ажилбарыг удаашруулахаас гадна, тодосгогч бодисыг ихээр шахахад хүргэн өвчтөнд хүндрэл үүсгэх магадлал нь ихэсч байна гэжээ.

Дан халдвар авах талаас нь яривал эмнэлэгийн багаж хэрэгслээр дамжуулан халдвар авч байгаа зөвхөн ганц л жишээ энэ.

Өөр нэг Монголын том эмнэлэг дээр ходоод дурандахад элэгний С вирустэй вирусгүйгээр нь ялгаж байгаад дуранддаг. Энэ танд аймшигтай сонсогдохгүй байна гэж үү? Судалгаагаар манай улсад хүн амын 15 хувь нь C вирустэй, элэгний хатуурлаар жилд 800-900 хүн нас барж,  элэгний өвчлөлөөр дэлхийд дээгүүрт орсоор байна. Энэ онд л гэхэд С вирусээс шалтгаалсан элэгний хавдараар Ази Номхон Далайн Бүсийн Орнууддаа Монгол орон нэгт жагсжээ.(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24894597)

Монголд ямар ч эрсдэлт зан үйл хийхгүй амьдарсан ч  мөрөөрөө явж байгаад халдвар авах маш олон нөхцөл бий. Эмнэлгийн багаж хэрэгслээр дамжуулан халдвар тараах эрсдэл үнэхээр өндөр.

Ядаж улсын томоохон эмнэлгүүдийн ариутгалыг олон улсын түвшинд хүргэчихэж чадахгүй байгаа эрүүл мэндийн  тогтолцоог яах вэ?

Мөрөөрөө явж байгаа энгийн ард биднийгээ үхлийн сүүдрээр далайлгаж байгаа энэ болчимгүй байдлыг хариуцлагыг бид хэнээс асуух ёстой вэ?

Хүн мэдээлэлтэй байж л эрсдлээс сэргийлж чадна. Энэхүү нийтлэлийг бичихдээ Монголын хоцрогдсон эмнэлгийн мууг үзэх гэсэнгүй. Харин энэхүү  эрсдэлтэй нөхцөл байдалд олон нийтийн анхаарлыг хандуулахаар зорилоо. Дэлхийн стандардын ариутгалыг дор хаяж улсын том эмнэлгүүддээ нэвтрүүлчихмээр байна. 

Мөн хүн бүр хувийн хариуцлагаа өндөр байлгаж, чадах чинээгээр өөрийгөө халдвараас,  эрсдлээс хамгаалан эрүүл мэндийнхээ төлөө хяналт,  шаардлага тавьдаг болж хэвших  шаардлагатай  байна.    

2014 оны  7 сар 5