Tuesday 2 August 2016


Стерлита ажилгүй болжээ

Корнеллийн Их Сургуульд ирээд нэгэн хуучны танил мэт санагдах хүнтэй танилцав. Венесуэлээс ирсэн судлаач эмэгтэй. Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагад 2 жил гаруй ажиллаад судлаачийн мөр хөөх гээд энэ сургуульд ирсэн гэнэ. 
Жижигхэн хөөрхөн охин байв. 
Би ч шууд л Венесуэл хүн гэдгийг нь сонсонгуутаа Халтар Царайт санаанд орж, Улаанбаатар хот энэ савангийн дуурийг үзэх гэж хэрхэн эзгүйрдэг байсан, хүмүүс үзэх гэж яаж алаан болдог байсан, хөдөөний зарим хүн мотоцикл дээр бөөнөөрөө сундалж үзэх гэж явж байгаад яаж осолддог байсан, бидний үеийнхэн өөрсдийгөө халтар царайтын үеийхэн гэж нэрлэх нь холгүй байдаг гээд л ярьж өглөө. 
Нөгөө охин ч бүр нүд нь орой дээрээ гараад, тийм тулга тойрсон сэдэвтэй, зөвхөн Каракас хотын хэдхэн хүний амьдралыг сүржингээр харуулдаг савангийн дуурь яахаараа Монголд гардаг байнаа. Ер нь дэлхийн хаа нэгтээ гардаг байсан гэхээр төсөөлөгдөхгүй юм гэж ирээд л бид хоёр чинь зүгээр хуучны танилууд уулзаж байгаа юм шиг дуу дуугаа авалцлаа. 
Би ч Халтар царайт дээр баян хоосны ялгааг үзээд, бүр гайхаад бардаггүй байсан байтал одоо Улаанбаатар хот маань хэрхэн араас нь орж, ардчилал хэрхэн хөгжиж, бид хэрхэн өөрчлөгдөвөө гээд л харьцуулалт хийв. 
Харин тэр охин гунигтайгаар санаа алдаад тэр үед ч цаг сайхан байж дээ, одоо Венесуэлд нэг ч савангийн дуурь хийхгүй байгаа, жүжигчид нь ажилгүй болж ойр тойрныхоо Коломби мэтийн орнууд руу цагаачилдаг болсон гэв. 
Бидний мэддэг Венесуэл орон үндсээрээ өөрчлөгджээ. Тэд дарангуйлагчтай болсон юм байх, ардчилал нэр зүүснээс цаашгүй болсон  юм байх, хэвлэлийн эрх чөлөө боогдож,  телевизээр улс төрийн ухуулгын шинжтэй уйтгартай нэвтрүүлгээс өөр юм гарахаа больсон юм байх. Дээдчүүл нь эх орноо хувааж идэж байгаа юм байх, хар тамхи, гэмт хэрэг, өлсгөлөн энэ орныг тэр аяар нь нэрвэсэн юм байх.
Онгоцны буудлууд нь хаагдсан юм байх, гааль нь чангарсан юм байх, венесуэлээс гарч явах хэцүү болсон юм байх. Би ч бүр цохилтонд орж эрүүгээ унжуулав.
Хорьхон жилийн дотор дэлхий ямар хурдан өөрчлөгдөө вэ?
Үнэхээр өрөөндөө орж ирээд Венесуэл гээд гүүглэдхэд түүний ярьсан бүгд үнэн байлаа. Венесуэл орон чинь дэлхийн хамгийн том газрын тосны нөөцтэй юм байна. Гэтэл газрын тосны үнэ сүүлийн жилүүдэд байнга буурч энэ орны ганц орлогын үүдийг тагласан юм гэнэ.
Тэгээд болоогүй дээрээс нь дарангуйлагч маягийн ерөнхийлөгчтэй, засгийн газар нь хүнснийхээ үнийг барьдаг гэнэ. Түүнээсээ болоод хүнс үйлдвэрлэгчид үйлдвэрлэх зардлаасаа бага үнээр зарах ашиггүй тул бизнэсээ орхичихдог юм байна. Хаана хүнс зарж байна, тэр газар луу хүмүүс дайран орж, цөлмөж байгаа юм байна. Өлсгөлөнгөөс болоод хүн хүнийхээ эсрэг болсон гэнэ.
Удахгүй орон даяар ерөнхийлөгчийн сонгууль болно гэнэ, ардчилал нэр зүүчихээд хүн зоноо хөсөрдүүлэлгүй, тэр сонгууль нь шударга л явагдаасай билээ. Венесуэлийн ард түмний өмнөөс сэтгэл шимшрэв.
Ингээд бодохоор Монгол орон маань сувдаг удирдагчтай байсан ч хамаагүй таван хошуу малаа шүтээд амьдардаг болохоор ямар ч мулгуу улс орны шийдвэрийг бие биенээ хоолноос болж хөнөөхгүй хэмжээнд, ажралгүй даваад байдаг байж таарах нь. 
Аяа эх орон мину. 

Эх сурвалж:
http://www.nytimes.com/2016/06/24/insider/the-times-on-the-air-venezuelan-hunger-american-gun-laws-and-more.html?rref=collection%2Ftimestopic%2FVenezuela&action=click&contentCollection=world&region=stream&module=stream_unit&version=latest&contentPlacement=4&pgtype=collection

http://www.nytimes.com/2016/06/20/world/americas/venezuelans-ransack-stores-as-hunger-stalks-crumbling-nation.html?rref=collection%2Ftimestopic%2FVenezuela&action=click&contentCollection=world&region=stream&module=stream_unit&version=latest&contentPlacement=7&pgtype=collection



No comments:

Post a Comment