Tuesday 5 July 2016


Англи Европын холбооноос гарах шийдвэрийг гаргалаа. Европын Холбоо нь нийт 28 орныг нэгтгэсэн эдийн засаг улс төрийн нэгдмэл холбоо байсан юм. Одоо Английн олон нийтийн санал асуулгаар шийдэж орхисон энэхүү шийдвэр зөвхөн Англичууд өөрсдөөс нь гадна даян дэлхийн хүмүүсийн эрүүл мэндэд хэрхэн нөлөөлөх бол?

Хамгийн түрүүнд мэдээж цагаачлалын асуудал гарч ирнэ. Английн эрүүл мэндийн систем цэвэр засгийн газраасаа санхүүждэг. Тэгээд Англичууд цагаачдаа ад үзээд байдгийн нэг шалтгаан нь тэднээс болоод эрүүл мэндийн үйлчилгээнд зарцуулах зардал ихэсчихлээ гэдэг. Гэтэл үнэн хэрэгтээ сүүлийн арваад жилд цагаачлагч нар Англид эдийн засгийн том дэмжлэг болж өгсөн байдгийг University College London  сургуулийн судалгааны баг тогтоосон байгаа юм. Үнэндээ тэдний эрүүл мэндэд зарлагадсанаас 34%-р илүү орлого оруулж өгсөн байна. Энэ тоо цаашдаа ч өсөх хандлагатайг төсөв хариуцсан албаныхан мэдээлж. Энэ цагаачдаас үүдэлтэй эдийн засгийн эерэг  хөрөнгө оруулалтаас гадна, эрүүл мэндийн боловсон хүчний том нөөц аль хэдийн үүсчээ. Англид нийт эмнэлгийн ажилтны 10%, эмч нарын 30%-г цагаач нар эзэлж байна гээд боддоо. 

Одоо нөгөө талаас нь харъя. Румин Улс. Энд эмч нарын илүү цагаар ажилласан хөлсийг сарын цалинд нь багтааж тооцох юм бол цагт ердөө 1лев, Монгол мөнгөөр 300 төгрөг, ганц цэвэр ус аваад уучихаж ч чадахгүй мөнгө. Мэс засал хийсэн ч хийгээгүй ч ялгаагүй яг энэ цалингаа л авна. Румин бол Европын холбоонд багтсан хамгийн ядуу 10 орны нэг. Тийм болохоор эмч нарын урсгал Европын оронд багтсан цагаас эхлэн зогсохоо байсан. 1990 онд улсын хэмжээнд 60аад мянган эмч тоологдсон бол  2014 онд түүнээс 20 мянга гаруй нь арилаад өгсөн байна. Дандаа 20-30 насны залуу эмч нар Англи, Франц, Герман луу гараад өгч.
2013 онд Европын холбооноос явуулсан судалгаагаар Румин иргэдийн 28% нь эмчид хахууль өгч үзсэн гэсэн тоо байна. Тэгсэн тухайн үед ерөнхий сайд байсан Виктор Понта гэдэг нөхөр "Эмч нарын авилгалыг хуулиар зөвшөөрч, татвар ноогдуулна. Авилгалтай тэмцэх гэж зүдэрсэнээс албан ёсны болгочихоод татвар аваад суусан нь хамаагүй ач холбогдолтой" гэж санаачлага гаргасан ч мэдээжийн хэрэг батлагдсангүй. Гэхдээ энэ орны эмч нарын нөхцөл байдал ямаршуу хэмжээнд хүрчихээд байгааг хэлээд өгөв.
За тэр ядарсан Румин эмч нар ч яахав өөрсдөө хэлээ сайжруулчихвал сайхан газар очоод 10 нугалсан их цалин авах боломжтой юм байна. 

Харин Монгол?
Сарын дундаж цалин 621 мянган төгрөг буюу 415 ам.доллар. Бас л илүү цаг энээ тэрээгээ бодвол хэцүүхэн л тоо гарна. Авилга гэж дийлдэхээ больсон. Мянган хүнд хийсэн судалгааны дүнгээр 57.2% нь эмч нарт хахууль өгч үзсэн гэж байгаа.  
Тэгээд манай эмч нар ямар Европын холбоонд багтсан биш тийшлэх ямар ч нүх сүв байхгүй. Тийшлэх байтугай ийшлээд ойр хөрш, Азийн орнууддаа очоод ч эмчийнх нь лиценз хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй. Ер нь хаашлах ч үгүй. Гадаад явмаар байгаа бол нэг бол судлаач болоод, эрдмийн мөрөө хөөгөөд явах. Эсвэл Монголдоо үлдээд хамаг амьтны шүүмжлэл, гологдлын бай болоод, дээрээс нь бас ус аваад уучихаж ч чадахгүй цалингаараа амьдрах сонголттой. Арай нэг дөнгүүрүүд нь борооны дараах мөөг шиг олшроод байгаа хувийн эмнэлгүүдэд ажиллах байх. Тиймээс Монголд эмч нарын тархины урсгал бол харьцангуй гайгүй байхаас аргагүй. 
Гэхдээ хаана хүн байна тэнд өвчтөн байдаг л хойно бид хэдэн эмчээ гоочлохоосоо өмнө сурах, мэргэжлийн ур чадвараа дээшлүүлэх нөхцөл, эмнэлгийн орчинг сайжруулах, амьдарлын баталгаатай цалингаар нь хангачихаад дараа нь муусайн хэдийгээ шүүмжилж баймаар байна. Энгийн хүмүүс хувийн эмнэлгээр үйлчлүүлэх боломж нь ч алга, нөхцөл нь ч алга. Нийт ард түмнээ бодоод эмч нарыгаа өөд нь татмаар байна. 



Эх сурвалж:
http://blogs.plos.org/globalhealth/2016/06/brexit-and-global-health/
http://globe.asahi.com/feature/article/2016062900005.html?page=2
http://www.assa.mn/content/16606.shtml?a=social
http://www.forum.mn/p_pdf.php?obj_id=4472
http://www.globalresearch.ca/why-there-will-probably-be-a-second-referendum-on-brexit/5533705

No comments:

Post a Comment